Merkez Bankası’nın Finansal İstikrar Raporu’ndan çıkan ilginç sonuçlar vatandaşın ne alıp alamadığını, kredi kartlarına nasıl yüklendiğini gösterdi.
Merkez Bankası, “Finansal İstikrar Raporu”nda kredi ve kredi kartı kullanımlarında son durum ilgi çekti.
Enflasyondaki artışla fiyatlardaki artışlar, dijital kullanım kolaylıkları ve 2023 yılı ilk yarısında faizlerin düşü olmasıyla kredi kartlarının borçlarında hızlı artış dikkat çekti.
Konut ve ihtiyaç kredileri, ev fiyatlarındaki yükseliş ve bankaların kredi vermedeki iştahsızlığıyla düştü.
Kredilerde vadelerin de kısaldığı görüldü.
Tüketici kredisi borcu olan kişi sayısı azalırken, bireysel kredi kullanımında sabit gelirlilerin payı önemli konumda bulunuyor.
İhtiyaç kredisi borçlu sayısı azalırken, kişi başı borçluluk aynı seviyede azalmadı.
Bireysel kredi kartında kişi başı borç artışı sürerken, haziran sonrası artış hızının yavaşladığı görüldü. Limit kullanım oranlarının daha düşük limitli kartlarda arttığı gözlendi.
Bireysel kredi kartı aktif kullanıcı sayısı ve kişi başı borç tutarı artarken, ihtiyaç kredilerinin faiz oranlarındaki yükseliş sonrası kredi kartı kullanımına yönelme görüldü. 25 bin TL ve altı limite sahip kredi kartlarında limit kullanım oranının artması dikkat çekti.
Kredi kartından faize bırakılan borç tutarı artarken, bu tutarın toplam kredi kartı borcuna oranı ortalamanın altında kalmaya devam etti.
Asgari ödeme oranı ve üzerinde ödeme yapılan kartlarda faize bırakılan borçların toplam kart bakiyesine oranı yüzde 12,6 ve asgari ödeme oranının altında ödeme yapılan kartlarda gecikmeye bırakılan borçların oranı yüzde 8,1 seviyesinde olurken, son aylardaki artışa rağmen, gecikmeye bırakılan borcun toplam kredi kartı bakiyesine oranı yüzde 20 civarında oldu.
Bireysel kredilerin yüzde 40’ından fazlası bireysel kredi kartlarından oluşurken, ödenmeyen kredi kartı bakiyesinin yüzde 62’si, asgari ödeme tutarı üzerinde ödenen ancak tamamı ödenmeyen borçlardan geliyor. Yaklaşık 5 kişiden biri de kredi kartı borçlarını ödemiyor.
Konut kredilerindeki azalmayla taşıt kredilerindeki artış fiyatların değişimini etkisiyle konutta taşıta yönelim olarak da yorumlandı.
İhtiyaç kredisinde gerek düzenlemeler gerek de bankaların kredi iştahları nedeniyle vadelerin kısa olduğu görülürken, uzun vade krediler konut kredisinden oluşuyor.
Hanehalkı faiz giderlerinin harcanabilir gelire oranında 2022’deki keskin düşüş de enflasyona bağlı harcamalar ve kredi iştahının düşüklüğüne işaret ediyor.
